Kronik stres, tedavi edilmezse sağlığınızı olumsuz yönde etkileyebilecek uzun süreli ve sürekli bir stres hissidir. Ailenin ve işin gündelik baskılarından veya travmatik durumlardan kaynaklanabilir. Kronik stres, vücut, otonom sinir sisteminin düzenli olarak gevşeme tepkisini harekete geçirmek için yeterli şansı olmadığı kadar sıklıkta veya yoğunlukta stres yaşadığında ortaya çıkar.
Bu, vücudun sürekli bir fizyolojik uyarılma durumunda kaldığı anlamına gelir. Bu, doğrudan veya dolaylı olarak vücuttaki hemen hemen her sistemi etkiler. İnsanlar, kısa süreli olan ancak kronik stresle değil, uzun bir süre boyunca sabit kalan akut stresi idare etmek için inşa edildi. Kronik stresi yönetmeye başlamak için, ne olduğunu, neye neden olabileceğini ve tüm vücudu nasıl etkilediğini anlamak önemlidir.
Öneri yazısı: Günlük Sağlık Sorunlarına Çözümler
Kronik Stres Türleri Nelerdir?
Kronik stres kaynakları değişebilir ancak genellikle dört farklı türden birine girer:
- Duygusal stres (öfke, üzüntü veya hayal kırıklığı gibi zor duygular)
- Çevresel stres (yaşadığınız ve çalıştığınız yer)
- İlişki stresi (arkadaşlarınız, aileniz, iş arkadaşlarınız, partnerlerinizle nasıl bir ilişki kurduğunuz)
- İş stresi (işinizle ilgili zorluklar ve baskılar)
Çoğu durumda, bu tür stresler bir kişinin hayatındaki birçok alanı etkiler. İş stresi ilişkilerinizde stres yaratabilir. İlişki stresi, zor duyguları yönetmeyi daha da zorlaştırabilir.
Örneğin, aileniz maddi olarak mücadele ediyorsa veya ağır bir hastalıkla boğuşuyorsa, stres kronikleşebilir. Evinizdeki biri çalışamayabilir, faturalar birikiyor ve eviniz hacizin yakınına geliyor ve bu sizi aylarca, hatta bir yıl veya daha uzun süre stresli bırakabilir.
Sürekli endişeniz vücudunuzu yıpratarak kendinizi yorgun ve endişeli hissetmenize neden olur. Geçinmek ve yiyecek ve egzersiz konusunda sağlıksız seçimler yapmak için her zamankinden daha çok çalışıyor olabilirsiniz, bu da kendinizi daha da kötü hissetmenize neden olabilir. Bu, bir dizi önemli sağlık problemlerine yol açabilir.
Ayrıca işle ilgili kronik stres yaşayabiliriz. Pek çok iş bizden çok şey ister ve çoğu zaman hiç ara veremeyeceğinizi veya her zaman performans için baskı altında olduğunuzu hissedebilir.
Fazla mesai yapmak, sürekli seyahat etmek ve yüksek basınçlı iş ilişkileri, ailenizin yanına döndüğünüzde bile vücudunuzu sürekli bir heyecan durumunda tutabilir. Bu aynı zamanda vücudunuzdaki yıpranmayı da artırabilir ve sürekli stres, kalp hastalığı gibi ciddi sağlık sorunlarına katkıda bulunabilir.
Kronik Stres Sağlığınızı Riske Atar!
Stres, zorlu durumlara biyolojik bir tepkidir. Vücudun kortizol ve adrenalin gibi hormonları salmasına neden olur. Bu hormonlar, örneğin kalp ve nefes hızlarını artırarak vücudun harekete geçmesine yardımcı olur. Bu meydana geldiğinde, doktor bir kişiyi yüksek bir uyanıklık veya uyarılma durumunda olarak tanımlayabilir.
İş bitiş tarihleri, sınavlar ve spor etkinlikleri gibi tehlikeli durumlar ve psikolojik baskılar dâhil birçok faktör stres tepkisini tetikleyebilir. Stresin fiziksel etkileri genellikle uzun sürmez. Bununla birlikte, bazı insanlar kendilerini neredeyse sabit bir yüksek uyanıklık durumunda bulurlar. Bu kronik strestir.
Vücudunuz, sizi yırtıcılardan ve diğer saldırganlardan gelen tehditlere karşı koruyacak şekilde strese tepki vermeye hazırdır. Bu tür tehditler günümüzde nadirdir, ancak bu, yaşamın stressiz olduğu anlamına gelmez. Aksine, kuşkusuz her gün büyük bir iş yükü üstlenmek, faturaları ödemek ve ailenize bakmak gibi birden fazla taleple karşılaşıyorsunuz. Vücudunuz bu sözde küçük güçlükleri tehdit olarak görür. Sonuç olarak, sürekli saldırı altında olduğunuzu hissedebilirsiniz. Ama karşılık verebilirsin. Stresin hayatınızı kontrol etmesine izin vermek zorunda değilsiniz.
İlginizi çekebilir: Kaygılı Dönemlerde Ruh Sağlığı Nasıl Korunur?
Kronik Stres Semptomları Nelerdir?
Kronik stres hem zihni hem de bedeni etkiler. Bir kişinin günlük yaşamında normal işlev görme yeteneğini olumsuz etkileyebilecek hem fiziksel hem de psikolojik semptomlar üretir.
Bu semptomların şiddeti bir kişiden diğerine değişebilir. Kronik stresin en yaygın belirtilerinden bazıları şunlardır:
- Ağrı ve sızılar
- Azalan enerji
- Baş ağrısı
- Çaresizlik duyguları
- Düzensiz düşünme
- Gastrointestinal şikâyetler
- Kas gerginliği
- Kontrol kaybı hissetmek
- Mide bulantısı
- Odaklanmada zorluk
- Sık görülen hastalıklar ve enfeksiyonlar
- Sinirlilik ve kaygı
- Uyumakta zorluk
- Yorgunluk.
Kronik Stresin Nedenleri Neler?
Bu tür kronik stres tepkisi, modern yaşam tarzımızda çok sık ortaya çıkar. Yüksek basınçlı işlerden yalnızlığa ve yoğunluğa kadar her şey bedeninizde algılanan bir tehdit ve kronik stres durumunda tutabilir.
Bu durumda, ara sıra yaşamı tehdit eden durumlarla savaşmamıza yardımcı olmak için tasarlanmış tepkimiz (bir araba kazasını neredeyse kaçırmak gibi) vücudumuzu yıpratabilir ve fiziksel olarak hastalanmamıza neden olabilir.
Önemli adımlar:Sağlık Rutini Neden Önemlidir?
Kronik Stresin Belirlenme Aşamaları Neler?
Kronik stresi tanımak her zaman kolay değildir. Yaygın ve uzun ömürlü olduğu için insanlar genellikle ona o kadar alışırlar ki normal hissetmeye başlar.
Kronik stresi tanımlarken bakmanız gereken bazı işaretler:
- Sık sık karamsar mısınız yoksa sinirli misiniz?
- Her zaman bir şey için endişeleniyormuşsunuz gibi mi hissediyorsunuz?
- Kendinize bakmaya veya zevk aldığınız şeyleri yapmaya zamanınız yok gibi mi görünüyorsunuz?
- En ufak rahatsızlıklar bile üstesinden gelinemeyecek kadar mı görünüyor?
- Her zaman soğuk algınlığı veya enfeksiyon kapıyor musunuz?
- Stresinizi yönetmek için alkol gibi sağlıksız başa çıkma mekanizmalarına mı güveniyorsunuz?
Neden Yaşam Stresine Tepki Veriyorsunuz?
Potansiyel olarak stresli bir olaya tepkiniz başkalarınınkinden farklıdır. Yaşam stresinize nasıl tepki verdiğiniz aşağıdaki gibi faktörlerden etkilenir:
- Genetik: Stres tepkisini kontrol eden genler, çoğu insanı oldukça istikrarlı bir duygusal seviyede tutar ve sadece ara sıra vücudu savaş ya da kaçmaya hazırlar. Aşırı aktif veya yetersiz stres tepkileri, bu genlerdeki küçük farklılıklardan kaynaklanabilir.
- Yaşam deneyimleri: Güçlü stres tepkileri bazen travmatik olaylara kadar izlenebilir. Çocukken ihmal edilen veya istismara uğrayan insanlar, özellikle strese açık olma eğilimindedir. Aynı şey şiddet içeren suçlar, uçak kazasından sağ kurtulanlar, askeri personel, polis memurları ve itfaiyeciler için de geçerlidir.
Neredeyse her konuda rahat görünen bazı arkadaşlarınız ve en ufak bir strese şiddetle tepki veren diğer arkadaşlarınız olabilir. Çoğu insan, bu aşırılıklar arasında bir yerde yaşam stresine tepki verir.
Kronik Stresin Etkileri Nelerdir?
Kronik stres çok uzun sürdüğü için, tedavi edilmezse sağlığınız ve refahınız üzerinde zararlı bir etkisi olabilir. Kronik stres ile ilgili bazı potansiyel komplikasyonları şunlardır:
- Akne
- Depresyon
- Şeker hastalığı
- Egzama
- Kalp hastalığı
- Yüksek tansiyon
- Hipertiroidizm
- Huzursuz bağırsak sendromu
- Düşük cinsel dürtü
- Ülserler
- Kilo değişiklikleri
Kronik stresi yönetmenin yollarını bulmak, genel refah için önemlidir. Bu profesyonel tedaviyi içerebilir, ancak kendi kendine yardım ve rahatlama stratejileri de genellikle etkili olabilir.
Merak edenler için: Kolesterol Nedir? Kolesterol Nasıl Düşer?
Kronik Stresin Tedavisi Nasıl Yapılır?
Şiddetli kronik stres önemli bir sıkıntıya neden oluyorsa veya normal çalışma yeteneğinizi bozuyorsa, profesyonel tedavi yeni başa çıkma becerileri geliştirmenize ve stres seviyenizi düşürmenin yollarını bulmanıza yardımcı olabilir. Seçenekler şunları içerir:
- Psikoterapi: Bilişsel davranışlar gibi yaklaşımlar, kronik strese katkıda bulunan olumsuz düşünce kalıplarını tanımlamayı öğrenmenize yardımcı olabilir. Bir terapistle çalışarak, bu düşünceleri daha gerçekçi, yardımcı olanlarla değiştirmeye başlayabilirsiniz. Strese tepkinizi daha iyi yönetmenize yardımcı olacak başa çıkma araçlarını da öğrenebilirsiniz. Farkındalık temelli yaklaşımlar, insanların kronik stresle başa çıkmak için farkındalık ve meditasyonu kullanmalarına yardımcı olabilecek başka bir yaklaşımdır.
- İlaçlar: Doktorunuz, stresin bazı semptomlarını yönetmenize yardımcı olmak için farklı ilaçlar yazabilir. Aynı zamanda anksiyete veya depresyon belirtileri de yaşıyorsanız, doktorunuz bir antidepresan yazabilir. Doktorunuz ayrıca uyumanıza veya mide rahatsızlığını azaltmanıza yardımcı olabilecek ilaçlar da yazabilir.
Kronik Stresle Başa Çıkma:
Kronik stres genellikle kendi kendine yardım yaklaşımlarıyla da yönetilebilir. Hayatınızdaki kronik stresi fark ettiğinizde stres yönetimi tekniklerini mümkün olduğunca erken kullanmaya başlamak önemlidir.
Bu birkaç nedenden dolayı işe yarar.
- Hızlı stres atma sağlar: Hızlı etkili teknikler, stres tepkisini tersine çevirebilir, böylece vücudunuzun iyileşme şansı olur ve zihniniz, stresli veya hatta panik bir bakış açısıyla tepki vermek yerine sorunlara proaktif bir duruşla yaklaşabilir. Daha rahat ve kendine güvenen bir yerden seçim yaparken, çıkarlarınıza daha iyi hizmet eden seçimler yapma ve kendiniz için daha fazla stres yaratmaktan kaçınma eğilimindesiniz.
- Strese dayanıklılığı geliştirir: Daha uzun vadeli sağlıklı alışkanlıklar da önemli olabilir, çünkü direnç geliştirebilirler ve size düzenli olarak stresten bir mola verme şansı verebilirler. Bu, sürekli stresli kalmaktan kaçınmanıza yardımcı olabilir, böylece ne kadar stresli olduğunuzu fark etmezsiniz, bu da sizi hayatınızdaki stresi azaltmak için adımlar atmaktan alıkoyabilir. Ayrıca sizi kronik stresin daha olumsuz etkilerinden kurtarabilir. En etkili alışkanlıklardan bazıları egzersiz, meditasyon ve günlük tutmayı içerir, çünkü strese karşı dayanıklılığı arttırdığı gösterilmiştir.
- Yeni başa çıkma becerileri yaratır: Strese nasıl tepki verdiğinizi değiştirmek de yardımcı olabilir. Eğer stresli durumları önlemek için tedbirler almaya başlarsanız bakış açınızı değiştirmek için de çabalarsınız. Proaktif bir duruştan strese yaklaşmak, kronik stresi azaltmaya yardımcı olabilir.
Kendi kendine yardım stratejilerini denediyseniz ve daha fazla yardıma ihtiyacınız olduğunu düşünüyorsanız veya bunların yardımcı olmak için yeterli olmayacağını düşünüyorsanız, endişeleriniz hakkında doktorunuzla konuşmaktan çekinmeyin. Etkili yardım her zaman mevcuttur.
İlginizi çekebilir: İnternetten Sağlık Sigortası Satın Almanın Faydaları
Strese Sağlıklı Bir Şekilde Tepki Vermeyi Öğrenmek:
Stresli olaylar hayatın gerçekleridir. Ve mevcut durumunuzu değiştiremeyebilirsiniz. Ancak bu olayların üzerinizdeki etkisini yönetmek için adımlar atabilirsiniz.
Sizi neyin strese sokduğunu ve stresli durumlar karşısında fiziksel ve duygusal olarak kendinize nasıl bakacağınızı öğrenebilirsiniz.
Stres yönetimi stratejileri şunları içerir:
- Sağlıklı beslenme, düzenli egzersiz ve bol uyku.
- Yoga yapmak, derin nefes almak, masaj yaptırmak veya meditasyon yapmayı öğrenmek gibi rahatlama teknikleri uygulamak.
- Kitap okumak veya müzik dinlemek gibi hobiler için zaman ayırmak.
- Sağlıklı arkadaşlıklar kurmak.
- Mizah duygusuna sahip olmak.
- Gerektiğinde profesyonel danışmanlık almak.
Stresi yönetmeyi öğrenmenin ödülü, gönül rahatlığı ve belki de daha uzun, daha sağlıklı bir yaşamdır.
Sağlıklı günler.
