Uzun zamandır dünya gündemini meşgul eden ve milyonlarca insanı etkileyen corona virüs salgını nedeniyle kronik hastalıklara dair merak edilen pek çok soru da oluştu. Yapılan açıklamalara göre bu virüsün en çok yaşlıları ve kronik rahatsızlığı bulunan kişileri etkilemektedir. Durum böyleyken bu hastalıklara olan soru işaretleri de artmaya başladı.
Kronik hastalıklar, pek çok farklı faktöre bağlı olarak ortaya çıkan ve hastanın hayatı boyunca devam eden sağlık sorunlarından biridir. Sağlıklı bir yaşam için önemli bir engel oluşturan ve tedavisinin tümüyle mümkün olmadığı bu hastalıklar, erken dönemde belirti göstermemesi ile de büyük olumsuzluklar oluşturmaktadır. Kronik hastalıklar, düzenli olarak tıbbi müdahale gerektiren ve kişinin gündelik yaşam aktivitelerini sınırlayan hastalıklardır.
Hazırladığımız bu içerikte, ülkemizde sıklıkla görülen kronik hastalıklara dair detaylara yer verdik.
Kronik Hastalık Nedir?
Kronik hastalık; hastalığın belirti vermesi ya da belirli bulguların ortaya çıkması için bekleme dönemi olan ve farklı nedenlere bağlı olarak gelişen aynı zamanda kesin bir tedavi yöntemi olmayan sağlık sorunlarına kronik hastalık tanımlaması yapılır. Bu hastalıklar, düzenli olarak tıbbi müdahale gerektirir ve kişinin gündelik yaşamını olumsuz ölçüde etkiler.
Kronik hastalıklar nedeniyle oluşan belirtilerin şiddeti kişiden kişiye değişebilmektedir. Hastalığın şiddeti belirli dönemlerde yükselebilirken, bazı dönemlerde hafifleyebilir. Aynı zamanda doğru ve etkili ilaç kullanımı ile etkileri hafifletilebilir.
Kronik hastalık vücut sisteminin hangi bölgesinde oluşmaya başladıysa, o bölgedeki organ ve dokuların tam fonksiyon gösterememesi nedeniyle bir takım belirtiler ortaya çıkacaktır. Hastalık sürecinin uzun süreli olması nedeniyle ağrı, halsizlik ve duygu durum bozuklukları gibi ek belirtiler, kişi için sıradan bir durum haline gelir. Hastanın iş yapabilme kabiliyetinde büyük oranda azalmalar meydana gelebilir.
Kronik hastalık oluştuğu doku veya organ çevresinde, bağışıklık sistemi fonksiyonlarını baskılar ve bunun sonucunda tümöral yapılar oluşabilir. Hastalığın uzun süreli oluşu ve hemen belirti vermemesi ise zaman içerisinde kişide psikososyal bozuklukların ortaya çıkmasına neden olabilir. Kronik hastalıklar beraberinde öfke, üzüntü, endişe, çaresizlik gibi duyguları da getirebilmektedir.
Sağlık Bakanlığı’nın Belirlediği Kronik Hastalıklar Nelerdir?
E – Nabız sistemi üzerinden Sağlık Bakanlığı tarafından düzenlenen kronik hastalıklar listesi içinde öne çıkan hastaların özellikleri şöyledir:
- immünsüpresif tedavi alanlar,
- metastatik veya kemoterapi, radyoterapi alan kanser hastaları,
- kornea nakli hariç solid organ nakli, kemik iliği-kök hücre nakli yapılan hastalar,
- kronik obstrüktif veya destrüktif akciğer hastalığı veya status astmatikus hikayesi olan hastalar,
- insüline bağlı diyabet ve komplike insüline bağımlı olmayan diabetes mellitus hastaları,
- komplike hipertansiyon , dekompanse kalp yetmezliği, akut koroner sendrom geçiren hastalar,
- kronik karaciğer ve böbrek yetmezliği olanlar,
- inme – kanama geçirenler.
Kronik Hastalıklar Nelerdir?
Tıbbi nedenlerle veya semptomlarla bağlantılı olan sağlık sorunları ya da uzun dönem tedavi ve bakım gerektiren durumlar kronik hastalıklar olarak nitelendirilmektedir. Kronik hastalıklar ayrıca bulaşıcı olmayan hastalıklar yani bir enfeksiyondan kaynaklanmayan genetik yatkınlık, yaşam tarzı ya da çevresel maruziyetten kaynaklanan hastalıklar olarak da tanımlanabilir
Hastalık Kontrol ve Koruma Merkezi (CDC) ve Dünya Sağlık Örgütü (WHO) beraber yürüttüğü çalışmalar sonucunda, birtakım hastalıkları kronik hastalık tanımı içerisinde değerlendirmektedir. Bu hastalıkların en sık görülenlerini yazımızın devamında sizin için açıkladık.
1- Solunum Yolu Hastalıkları
Kronik hastalıkların başında önemli solunum yolu hastalıkları olan KOAH ve astım bulunmaktadır.
- Astım, hava yollarının çeşitli etkenlere gösterdiği aşırı yanıt nedeniyle ortaya çıkan ve sonuç olarak hırıltılı solunum, göğüs sıkışması, öksürük ve havaya açlık hissi oluşturan bir sağlık sorunudur
- KOAH ise küçük hava yollarında meydana gelen yapısal değişiklikler ve daralma sonucu solunum sistemindeki hava akımının sınırlanması durumudur. İlerleyen durumlar için son derece tehlikeli bir hastalıktır.
Kronik solunum yolu hastalıkları sonucunda, akciğerlerde oluşan sorun ve hastalık nedeniyle vücut, mikroorganizmalara karşı verdiği savunmada yetersiz kalabilir. Bunun sonucunda zatürre gibi solunum yolu hastalıklarının ölümcül sonuçlar doğurması daha muhtemeldir. Aynı zamanda kronik solunum yolu hastalıkları, kandaki oksijen miktarının azalmasına neden olması nedeniyle beyin işlevlerinin de etkilenmesine yol açar. Bu durum da kaygı ve korku duygularının yoğun yaşanmasına neden olur.
Kronik solunum yolu hastalıklarından biri olan KOAH hakkında daha fazla detay öğrenmek için Koah Belirtileri Neler? Koah Hastalığı Nedir? Yazımızı inceleyebilirsiniz.
2- Eklem İltihapları
Eklem iltihapları ise bir diğer kronik hastalık olarak tanımlanabilir ve artritler, osteoartritler, romatoid artritler olmak üzere üçe ayrılır.
- Artritler, bir ya da birden fazla eklemde şişlik ve hassasiyetin eşlik ettiği bir iltihaplanmadır. Yaygın belirtileri ise yaş ilerledikçe ağırlaşan eklem ağrısı ve harekett zorlanmadır.
- Osteoartrit, eklemlerdeki kıkırdak yapıda aşırı kullanım sonucunda hasar meydana gelmesi durumudur. Bu hasar nedeniyle eklemlerin hareketi sınırlanır ve kayganlığın kaybolmasına bağlı olarak kemiklerde hasar meydana gelir.
- Romatoid artrit ise, vücut savunmasının temeli olan bağışıklık hücrelerinin kişinin kendi eklemine karşı açtığı bir savaş olarak açıklanabilir.
3- Obezite
Günümüzün en yaygın kronik hastalıklarından biri olan obezite, vücut kitle indeksinin 30 kg/m2’nin üzerinde olması durumu olarak tanımlanır. Vücut kitle indeksinin 40kg/m2’nin üzerine çıkması ise morbid obezite olarak adlandırılmaktadır. Bu ölçümler, vücutta normalden çok fazla yağın olduğuna işaret eder.
Vücut sistemi ile ilgili pek çok farklı hastalığa zemin hazırlaması nedeniyle obezite, günümüzde tedavi edilmesi son derece önemli kronik bir rahatsızlıklardan biridir. İlerleyen vakalarda obezitenin ölümcül seyretme ihtimali de yüksektir.
4- Kalp ve Damar Hastalıkları
Kalp ve damar hastalıkları; kan dolaşımında bulunan yağ moleküllerinin damar çeperinde birikmesi sonucu, hiç belirti vermeden ilerleyen ve belirti verdiğinde genellikle geç kalınmış olan kronik hastalıklar olarak açıklanabilir. Ateroskleroz olarak adlandırılan damar tıkanması, kalbi besleyen damarlarda meydana gelirse kalp krizi, beyni besleyen damarlarda meydana gelirse de inme ortaya çıkar.
Ülkemizde genelinde kalp ve damar sistemi ilişkili hastalıklar, her geçen gün artmakta ve önemli bir tehdit oluşturmaktadır. Genel olarak genetik faktörlerin tetiklediği bu hastalıklar, kötü yaşam tarzı ve beslenme nedeniyle de oluşabilmektedir.
5- Tip 2 Şeker Hastalığı
Kronik metabolik bir hastalık olan tip 2 şeker hastalığı, kan şekerinin sürekli yüksek olması durumu olarak açıklanabilir. Bu hastalık, pankreastan insülin salgılanmasının bozulmasına veya vücutta insüline karşı direnç oluşmasına neden olmaktadır. Şeker hastalığının görülme riski erkek ve kadınlarda aynı olduğu gibi yaş ilerledikçe artmaktadır.
Tip 2 şeker hastalığı ya da tip 2 diyabet, tüm şeker hastalığına sahip bireylerin % 90’ı gibi yüksek bir oranında görülen bir türdür. İnsüline hücreler tarafından verilen yanıtın azalması ile ortaya çıkan direnç nedeniyle sorunlar oluşmaya başlar. Hastalığın ilk evresinde, yüksek kan şekeri düzeyinin normalleştirilmesi adına salgılanan insülin miktarı artar. Bunun sonucunda yanıt alamama durumunun devam etmesiyle beraber salgılanan insülin miktarı giderek azalır ve tip 2 şeker hastalığı meydana gelir.
Kalıtsal Hastalık Nedir, Belirtileri Nelerdir?
Kalıtsal hastalık, anne veya baba ya da her ikisine ait olan ve genler aracılığı ile çocuğa geçen olarak bir sağlık sorunudur. Kalıtsal hastalıklar doğuştan itibaren kişinin bünyesinde vardır ve ilerleyen zamanlarda ortaya çıkabilir. Ancak hastalık kişinin doğumuyla da görülmesi mümkündür. Bunun yanında, genlerinde kalıtsal hastalık taşıyan bireyin yaşamı boyunca bu hastalığın çekinik kalması ve herhangi bir hastalığa neden olmaması da mümkündür.
Anne ve babadan geçen kusurlu genlerin bazıları, doğumda ya da ilerleyen zamanlarda çocukta ciddiye alınması gereken rahatsızlıklara neden olabilmektedir. Yine de, anne ve babadan geçen bu hasarlı genler, çocuğa taşıyıcı gen olarak geçebileceği gibi ciddi rahatsızlıklara her zaman yol açmayabilir.
Kalıtsal hastalıkların varlığına dair belirtiler, hastalığın özelliklerine ya da kişinin bünyesine göre değişebilmektedir. Ancak genel olarak şu belirtiler, kalıtsal hastalıkların varlığını gösterir:
- Kusma
- Gelişme yetersizliği
- Hepatosplenomegali (karaciğer ve dalak büyümesi)
- Uzun süreli sarılık
- Mental gelişim geriliği (zeka gelişimi)
- Spastisite (istemsiz kasılma)
- Hipoglisemi (glikoz değerinin düşüklüğü)
- Metabolik asidoz (asit iyonu birikmesi)
- Dirençli raşitizm (D vitamin eksikliği)
- Böbrek taşları
Doğuştan gelen kalıtsal hastalıklara dair daha fazla detay öğrenmek için Doğuştan Gelen Hastalıklar Nelerdir? Kalıtsal Hastalıklar yazımıza göz atabilirsiniz.
İnsanlarda Yaygın Görülen Kalıtsal Hastalıklar Neler?
Hastalıkların oluşum nedenleri birbirinden farklıdır ve bir kısmı mikroplardan kaynaklı oluşmaz. Dış etkenlerden bağımsız olarak gelişebilen hastalıklar da bulunmaktadır. Bazı hastalıklar, gen haritasındaki DNA diziliminin hatalı oluşundan kaynaklanabilmektedir.
Kalıtsal hastalıklar olarak tanımlanan bu sağlık sorunlarının farklı oluşum nedenleri bulunabilir. Anne ya da babadan geçen hasarlı genler, akraba evlilikleri ya da gebelikte sağlıksız yaşam gibi nedenlerden kaynaklanan kalıtsal hastalıklar olabilir. Genel olarak yaygın görülen kalıtsal hastalıklar, şunlardır:
- Akdeniz Anemisi (Talasemi)
- Hemofili
- Şeker Hastalığı (Diyabet)
- Albinoluk
- Meme Kanseri
- Yumurtalık Kanseri
- Rahim Kanseri
- Balık Pulu
- Renk Körlüğü (Daltonizm)
- Astım
- Lösemi
- Prostat
- Bağırsak Kanseri
- Obezite
- Kemik Erimesi
Hastalıklara dair detaylara İnsanlarda Yaygın Görülen Kalıtsal Hastalıklar Neler? Yazımızdan ulaşabilirsiniz.
Özel Sağlık Sigortası Ne Zaman Yaptırılmalı?
Kronik hastalıklara dair merak edilen en önemli sorulardan biri de sağlık sigortası kapsamında karşılanıp karşılanmadığıdır. Kronik hastalıklar, özel sağlık sigortası kapsamında karşılanır; ancak bu hastalıklar için belirli bir bekleme süresi prosedürü uygulanmaktadır. Yani, hastalık için gereken tedavi imkanlarından yararlanabilmek için sigorta şirketlerine göre değişen 3, 6 ya da 12 aylık bekleme sürelerinin tamamlanması gerekir.
Tüm bunların yanında, geçmişten gelen hastalıklar özel sağlık sigortası poliçesi kapsamına girmez. Aynı şekilde mevcut sağlık durumu da sigorta poliçesini etkileyen durumlardan biridir. Bu nedenle herhangi bir sağlık sorunu ortaya çıkmadan özel sağlık poliçesi başlatmak faydalı olacaktır. Aynı zamanda, erken yaşta yaptırılan özel sağlık sigortasının prim bedelleri oldukça uygun olmaktadır. Yaş ilerledikçe poliçe için belirlenen prim bedelleri de artmaktadır.
Sigorta Dünyası üzerinden en iyi özel sağlık sigortası fiyatları ve ürünleri hakkında bilgi alabilirsiniz. Farklı sigorta şirketlerinin sağlık ürünlerini karşılaştırmak ve en iyisini bulmak için sağlık uzmanlarımıza 7 / 24 ulaşım sağlayabilirsiniz.
