Türkiye’de yaşamak deprem ülkesinde yaşamak demektir. Çünkü Türkiye fay hatlarının bulunduğu ve uzun sayılmayacak aralıklarla fay hatlarının faaliyete geçtiği bir ülkedir. Son yıllarda yaşanan depremlerin acısı hâlâ tazeyken depremlere karşı önlemler alınması için çeşitli adımlar atılmıştır.
Depremde en büyük can kaybı, binaların çökmesi sonucu oluşur ve hasar gören binaların da derhal boşaltılması ya da güçlendirilmeleri gerekir. Aksi halde deprem esnasında büyük can ve mal kayıpları yaşanabilir.
Deprem olması durumunda yaşanacak hasar durumlarının da neler yapılmalıdır, hasarda gereken belgeler nelerdir, hasarlı binalar deprem yaptırabilir mi? Hepsini sizler için anlattık!
Yaptırılması zorunlu olan DASK deprem sigortası ve hasar süreçleri hakkında bilgi almak için yazımızı okumaya devam edebilirsiniz.
Önemli adımları öğrenmek için: Neden DASK- Deprem Sigortası Yaptırmalıyım? Yazısına göz atabilirsiniz.
DASK Deprem Sigortası Nedir?
Özellikle büyük 1999 Marmara Depremi ile Türkiye’nin gündemine deprem girmiştir. Oluşan depremlere karşı önlem almak ve deprem sırasında binaların hasar görmesini engellemek amacıyla 2000 yılında Doğal Afet Sigortaları Kurumu yani kısa adıyla DASK kurulmuştur.
DASK bünyesinde Türkiye’deki zorunlu deprem sigortası gündeme gelmiştir. Ayrıca ilgili kurum hasar bildirimi deprem ile oluşmuş hasarın tespiti, hasarlı binaların sigortaya dahil edilmesi gibi süreçlerle de ilgilenmektedir. DASK kapsamındaki limitler dâhilinde tespit edilen hasarın ödenmesi ilgili kurum tarafından gerçekleştirilir.
Deprem sigortasına dâhil edilmeyen binalar şunlardır;
- Kamu kuruluşları veya kamuya ait olan binalar,
- Köylerde bulunan binalar,
- Ticari ya da sınai işletme binaları,
- 1999 sonrası inşaat ruhsatı bulunmadan inşa edilmiş binalar,
- Hane olarak kullanılmayacak bakımsız binalar.
Bu yapıların dışında kalan haneler zorunlu deprem sigortası yaptırmak zorundadır. Aksi halde konut sigortası yaptıramaz, tapuda alım satım işlemi gerçekleştiremez, deprem sonrasında devlet yardımı alamaz.
Detaylı bilgi almak için: DASK Zorunlu Deprem Sigortası Nedir, Neleri Kapsar?Yazısından bilgi alabilirsiniz.
Deprem Sonrası Hasar Bildirim Süresi Nasıl İşler?
DASK kapsamındaki binanızda deprem hasarı oluşmuşsa ve deprem hasar masrafından yararlanmak için bildirim yapmanız gerekmektedir.
Bildirim için depremin meydana gelmesini takip eden 15 gün süre vardır. Bu süre içerisinde bildirim yapmadığınız halde sigorta haklarından yararlanma hakkını kaybedersiniz.
Bildirimde bulunmak içinse şu kanalları kullanabilirsiniz;
- DASK’ın çağrı merkezi Alo 125,
- DASK internet sitesinde bulunan “hasar işlemleri” sayfası,
- Zorunlu deprem sigortasını düzenlemiş sigorta şirketi.
Bildirimde bulunacağınız hasarın boyutu önemlidir.
Deprem sigortası yaptırmak isteyen adaylar: DASK Sigortası Yaptırmak İçin Gerekli Evraklar / Belgeler içeriğinden detaylı bilgi alabilir.
Hasar İhbarında Gereken Belgeler Nelerdir?
Hasar ihbarı yaparken birtakım belgeler istenmektedir. Sigorta şirketine teslim edilecek evrakları zamanında ve tam olarak iletmeniz son derece önemlidir. Zararların karşılanması için evraklar eksiksiz olarak hazırlanması gerekir.
Bu belgeler;
- Kimlik numarası ya da poliçe numarasına göre düzenlenmiş hasar bildirim formu,
- Güncel tapu örneği,
- Hasarın meydana geldiği binanın açık adresi
- Sigortalı kişi ile gerekli durumlarda iletişim kurmak için telefon numarası
Bu belgeler ile hasar ihbarınızı aşağıdaki kanallardan yapabilirsiniz;
1- ALO 125
Sabit ya da mobil telefonlardan 125’i arayarak hasar ihbarında bulunabilirsiniz. Sizden istenecek bilgilere doğru yanıt vermeniz halinde sisteme kaydınız yapılacak ve hasar temini süreci başlatılacaktır.
2- DASK internet sitesi üzerinden hasar bildirimi
DASK’ın resmi internet sitesine giriş yaptıktan sonra hasar bildirimi sayfasından gerekli bilgileri doldurmanız gerekir. Bu kapsamda hasarın meydana geldiği deprem bilgisi, poliçe ya da adres kodu ve poliçe sahibinin kimlik numarası girerek bildirim formunu doldurmalısınız. Hasar bilgileri kısmına binanın uğradığı hasar açık ve doğru bir şekilde yazılmalıdır.
3- Sigorta Yaptırılan Acente Vasıtasıyla
Zorunlu deprem sigortanızı yaptırdığınız acenteye bilgi vererek hasar bildirimini gerçekleştirebilirsiniz.
DASK detaylarını öğrenmek için: DASK Neleri Kapsar, Teminat Limiti Ve Kapsadığı Binalar Nelerdir?Yazısını okuyabilirsiniz.
Hasar Bildirim Sonundaki Süre Ne Kadardır?
Hasar ihbarını ilgili kanallardan doğru bir şekilde yapmanız durumunda DASK tarafından tayin edilen uzman kişiler tarafından hasar gören binada inceleme yapılır.
Bu inceleme sonucunda belirlenen tutar, DASK aracılığı ile sigortalı kişinin banka hesabına en geç 1 ay içerisinde yatırılır.
Tutarın belirlenmesinde bazı kriterler bulunmaktadır. Öncelikle DASK her yıl içinde oluşan inşaat maliyetlerine göre azami tutar belirler. Azami tutar, deprem sonrasında zarar görmüş ya da yıkılmış binanın yeniden yapılma masraflarını karşılamıyorsa bu durumda sigortalı kişi ya kendisi kalan masrafı karşılayacaktır ya da ilgili sigorta şirketinden ek teminatta bulunacaktır. Ancak bu teminat isteği de sigorta şirketinden konut sigortası yapılmış olması durumlarında geçerlidir. DASK yapı tarzlarına göre metrekare birim maliyetlerini şu şekilde hesaplamıştır; çelik / betonarme karkas yapılar 1020 TL, Yığma Kagir yapılar 725 TL, bunların dışında kalan diğer yapılar ise 355 TL ücretlendirme yapılmıştır.
Ayrıca belirtmek gerekir ki DASK sadece deprem ile binada oluşmuş hasarları da karşılamaz. Binada oluşmuş enkaz kaldırma masrafları, deprem yüzünden kira mahrumiyeti, depremde zarar görmüş eşyalar, depremde zarar görmüş kişilerin sağlık giderleri, deprem dışında binanın kendi kusuru yüzünden yıkılması gibi durumlarda da hasar ödemesi yapabilmektedir.
DASK genel şartları hakkında bilgi almak için: Zorunlu Deprem Sigortası (DASK) Poliçesi Genel Şartlarıyazısına göz atabilirsiniz.
DASK Azami Tutarın Belirlenmesi Nasıl Yapılır?
DASK, her yıl yapı maliyetlerini temel alarak azami teminat tutarı belirler. Bu tutarın belirlenmesinde halihazırda kullanılan yapıların çoğunu oluşturan binaların yeniden inşa bedeli dikkate alınır. Bu hesaplamada arsa değeri hesap dışı tutulur. Sigorta bedeli olarak da sigorta yaptıran kişilere belirlenen tutar, azami teminatı geçmemek kaydıyla hanenin büyüklüğüne ve yapı tarzına göre belirlenmektedir.
Deprem sigortası hesaplaması için: DASK Zorunlu Deprem Sigortası Hesaplaması Nasıl Yapılır?Yazısından bilgi alabilirsiniz.
Deprem Hasar Anı Sonrasında Yapılacaklar Nelerdir?
Deprem yüzünden binanız zarar gördüyse, süreci özetlemek açısından şu eylemlerin yapılması gerekmektedir;
- DASK’a ya da sigortayı yaptırdığınız acentelere 15 gün içerisinde hasar bildirimde bulunmalısınız.
- DASK tarafından tayin edilen uzmanların hasarlı binaya girmelerine yardımcı olmalı, çıkaracakları rapora karışmamalısınız.
- DASK’ın hasar sonrası ilgili işlemlerin yapılması için talep edeceği belgeleri hızlı bir şekilde kuruma ulaştırmalısınız.
- Zararın kendiniz tarafından hesaplanmış olası miktarını DASK’a bildirmelisiniz.
- Deprem sigortası dışında hasar görmüş binada başka sigortalar dahilinde teminatlar bulunuyorsa bunları da DASK’a bildirmeniz gerekmektedir.
Bu aşamalardan sonra azami tutar üzerinden ilgili kişilerin incelemeleri sonucu hasar görmüş binanın giderleri karşılanacaktır. Deprem sigortası bu yüzden zorunlu kılınmıştır. Deprem sonrasında kişi ya da hanede yaşayan diğer kişilerin zarar görmesini engellemek, onların mağduriyetinin bir an önce giderilmesini sağlamak sigortanın asli görevidir. Zorunlu deprem sigortası yaptırılması için binayla ilgili diğer gerekenler de, örneğin elektrik, su gibi aboneliklerin açılması, şarta bağlanması yüzünden ilgili sigortayı çoğu hane yaptırmaktadır.
Deprem durumlarında yapılması gereken adımları öğrenmek için: Deprem Anında Yapılması Gerekenler yazısını okuyabilirsiniz.
Hasarlı Binalar Deprem Sigortası Yaptırabilir mi?
Binalar, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’nın aldığı karar neticesinde hasar durumuna göre hafif, orta ve ağır olarak tasnif edilmektedir.
Ağır hasarlı olarak değerlendirilen binalara sigorta yapılmamaktadır, aynı zamanda ağır hasarlı binalar için hızlıca yıkım kararı alınmaktadır.
Orta hasarlı binalar ise sağlamlaştırılmış ya da hasarları onarılmışsa, Bayındırlık Bakanlığı tarafından oturma onayı verilmişse sigorta yapılabilmektedir.
Önceki bir depremde hafif hasar almış binaya ise sigortalı kişinin beyanı doğrultusunda deprem sigortası yapılmaktadır.
Deprem sigortası fiyatı almadan önce:DASK Sigortası Fiyat Teklifi Almanın 4 Yolu yazısına göz atabilirsiniz.
DASK’ın Hasarı Karşılamadığı Durumlar Nelerdir?
Deprem sonrasında hasar bildiriminde bulunmanıza rağmen, konutunuz ile ilgili bir başka sigortanız yoksa sadece zorunlu deprem sigortası üzerinden değerlendirme yapılır ve bu durumda bazı hasarlarınız karşılanmaz.
Bu hasarlar;
- Hasar sonrası evden çıkan kiracının ödemediği masraflar,
- Zarar gören beyaz eşya ve değerli eşya hasarı,
- Aldığınız sağlık zararları,
- Enkazı temizleme masrafları
Zorunlu deprem sigortası içine dahil edilmezler. Belirtildiği üzere ancak başka bir sigortaya sahipseniz bu teminatlardan yararlanabilirsiniz.
Önemli teminatları öğrenmek için: Zorunlu Deprem Sigortası DASK Poliçesi Teminatlarıiçeriğine göz atabilirsiniz.
Hasar bildiriminde son bir önemli konu da adres kodunuzun bilinmesidir. Deprem sonrasındaki hasar tespitlerinde binanın doğru olarak ve hızlı bir şekilde bulunmasına yarayacak olan adres kodu, muhtarlık, belediye ya da nüfus müdürlüklerinden öğrenebilirsiniz.
Deprem olayı meydana gelmeden önce binanızı tam kapsamlı koruma altına almanızı öneriyoruz. Deprem sigortanızın yenilemesi geldiyse Sigorta Dünyası ekibinden fiyat teklifleri alabilirsiniz.
