DASK kapsamı deprem ile birlikte deprem kaynaklı oluşan yangın, infilak, tsunami ve yer kayması sebepli oluşan maddi zararları içerir. Binaların tümünde meydana gelen maddi zararlar DASK kapsamına girebildiği gibi binalarda meydana gelen kısmi maddi hasarlar da DASK poliçesi kapsamında karşılanır.
DASK terim olarak zorunlu deprem sigortası (ZDS) yerine kullanılsa da Doğal Afet Sigortaları Kurumu kısaltmasıdır. DASK sigortanın adı değil, zorunlu deprem sigortasını denetleyen kuruluşu tanımlar. 17 Ağustos 1999 Marmara Depremi sonrasında Doğal Afet Sigortaları Kurumu (DASK) kurulmuş ve deprem sigortası zorunlu tutulmuştur.
Ülkemizin deprem kuşağında yer alması, DASK kapsamına giren binalar için sigortanın zorunlu olmasına sebep olmuştur. Yerinde olan bu uygulama ile hatıraları taze olan 17 Ağustos 1999 Marmara Depremi sonrasında yaşanabilecek mağduriyetlerin önüne geçilmek istenmiş ve her geçen gün zorunlu deprem sigortası yaygınlaşarak olası deprem ve sonrası hasarlar için her geçen gün daha fazla kişi güvenceye sahip olmaya başlamıştır.
DASK Kapsamına Giren Teminatlar Nelerdir?
DASK kapsamına giren teminatlar yukarıda sıralanan deprem ve sonrasında meydana gelebilecek zararlar sonrası binaların aşağıda sıralanan bölümlerinin tamamında ya da bir kısmında meydana gelebilecek hasarları karşılar:
- Temeller
- Tavan ve tabanlar,
- Ana duvarlar,
- Bağımsız mahalleri ayıran ortak duvarlar,
- Koridorlar,
- Çatılar,
- Bacalar,
- İstinat duvarları,
- Bahçe duvarları,
- Merdivenler,
- Sahanlıklar,
- Asansörler,
- Yapıların tamamlayıcı bölümleri (yukarıdakilerle benzer olması gereklidir).
DASK Teminat Kapsamı Dışındaki Durumlar Nelerdir?
DASK teminat kapsamı dışında kalan durumlar yukarıda bahsedilen teminatlar dışında kalan bölümlerde meydana gelen hasarlar ile hasar sonrası oluşabilecek bazı maddi zararları kapsar.
Kimi sigorta şirketlerinde aşağıda sıralanan bazı durumlar poliçeye eklenebilirken, yaygın olarak konut sigortası ürünü ile ilgili durumlar güvence altına alınır:
- Kira kaybı,
- Enkaz kaldırma giderleri,
- İş durması,
- Kar kaybı,
- Taşınır mal, eşya ve benzerleri,
- Deprem ve deprem sonucu oluşan yangın, infilak, tsunami veya yer kayması dışında kalan zararlar,
- Binanın kendi kusurundan kaynaklı oluşan hasarlar (depremden bağımsız),
- Manevi tazminat talepleri,
- Alternatif işyeri ve ikametgâh giderleri,
- Bedeni zararlar ve vefat,
- Mali sorumluluklar ve benzer şekilde ileri sürülebilecek tüm dolaylı zararlar,
- Bina ortak kullanım alanlarında meydana gelen hasarlar
Bina ortak kullanım alanları her ne kadar sigortalının DASK kapsamına girmese de ilgili bölge için bina yönetimi tarafından DASK sigortası yaptırılabilmektedir.
Bina ortak kullanın alanlarına bina yönetimince DASK yaptırılarak olası deprem ve sonrası hasarlar nedeniyle bina ortak kullanım alanlarında meydana gelebilecek hasarlar güvence altına alınabilir.
Hangi Binalar DASK Kapsamına Girer?
DASK kapsamına giren binalar 6305 sayılı Afet Sigortaları Kanununa göre açıkça tanımlanmaktadır.
Genel olarak belediye sınırları içerisinde kalan meskenler, DASK sigortası kapsamına girmektedir. Afet Sigortaları Kanununa göre aşağıdaki tarifi edilen binalarda DASK sigortası zorunludur:
- Tapuya kayıtlı olan özel mülkiyete tabi taşınmazlar üzerine mesken olarak inşa edilen binalar,
- Yukarıdaki tanıma uyan binaların içerisinde kalan ticarethane, ofis, büro ve benzer kullanım amacına sahip bağımsız alanlar,
- Doğal afet nedeniyle devlet tarafından yaptırılmış meskenler,
- Kredi ile yapılmış meskenler,
- 634 sayılı Kat Mülkiyeti Kanunu kapsamına giren bağımsız bölümlerdir.
Afet Sigortaları Kanunu şartlarına uygun aşağıda sıralanmış özel duruma sahip mesken ve binalar da DASK koşullarına uymaktadır:
- Tapu tahsisi yapılmamış kooperatif evleri,
- Kat irtifakı tesis edilen binalar,
- Tapuda cins tashihi yapılmamış ve tapu kütüğünde vasfı arsa olarak görünen binalar
Ayrıca 2000 yılından önce inşa edilmiş olan meskenler isteğe bağlı olarak DASK kapsamına girebilmektedir. Sigorta ettiren kişini beyanı ile arsaya ait bilgiler, DASK yaptırmak için yeterli kabul edilmektedir.
DASK Kapsamı Dışında Kalan Binalar Nelerdir?
DASK kapsamına girmeyen binalar belediye sınırları dışarısında kalan binalar ile yüzölçümü 45 metrekarenin altında kalan binalardır. Kamu binaları ile köy nüfusuna kayıtlı binaları ilgilendiren ilgili tanımlamalara ek olarak ticarethaneleri de kapsar.
DASK kapsamı dışında kalan binalar ise aşağıdaki şekilde tanımlanabilir:
- 9 Kasım 1983 tarihli ve 2946 sayılı Kamu Konutları Kanununa tabi olan ya da kamu hizmet binası olarak kullanılan binalar ile bağımsız alanlar,
- Tamamı ticari ya da sınai amaçla kullanıma tesis edilmiş binalar,
- Projesi bulunmayan binalar,
- Yapımı ve projelendirmesinde mühendislik hizmeti almamış binalar,
- Taşıyıcı sisteminde performans düşürücü tadilat işlemi görmüş ve görülen tadilat sonrası dayanımının zayıflatıldığı tespiti yapılan binalar,
- Taşıyıcı sistem performansını olumsuz etkileyerek bina dayanımını zayıflatıcı şekilde mevzuat ve projeye aykırı inşa edilmiş binalar,
- Köy nüfusuna kayıtlı ve köyde sürekli oturanlar tarafından köy yerleşik alanları ve etrafında ve mezralarda inşa edilmiş binalar,
- Yetkili kamu kurumlarının yıkılması kararı verilen binalar,
- Mesken olarak kullanıma uygun olmayan, harap, bakımsız ve metruk binalardır.
DASK Kapsamına Girmeyen Hangi Binalar Sigortalanabilir?
DASK kapsamında olmayan binaların sigortalanması için tercih edilecek sigorta ürünü zorunlu deprem sigortası değildir.
Deprem hasarlarına karşı DASK sigortasından alamadığı güvenceye sahip olmak isteyen binalar, isteğe bağlı olarak İhtiyari Deprem Sigortası yaptırabilirler.
DASK kapsamında olmayan ve aşağıdaki şartları taşıyan binalar için İhtiyari Deprem Sigortası yapılabilmektedir:
- Köylerde bulunan yapılar,
- Ticari ve sınai amaçla kullanılan binalardır.
DASK Teminatları Nasıl Belirlenir?
DASK teminatlarının belirlenmesi işleminde teminat limitlerini belirleyen bazı etmenler dikkate alınır. Teminat limitlerinin belirlenmesi işleminde meskenin arsa değeri hariç yeniden yapılma maliyeti belirleyici olur.
Yeniden yapılma maliyeti hesaplanırken aşağıda sıralanan binaya ait özellikler dikkate alınır:
- Meskenin büyüklüğü
- Bina yapım tarzı
Yukarıda verilen kriterlere göre yapılan teminat limiti hesaplama işleminde elde edilen tutar, azami teminat limitini geçmemek koşuluyla poliçede yer alır. DASK teminat limitlerini sınırlayan azami teminat limiti ile ilgili aşağıdaki alt başlıktan detaylı bilgi alabilirsiniz.
DASK Azami Teminat Limiti Nedir?
DASK azami teminat limiti 7 Eylül 2019 tarihinden itibaren 215 Bin TL olarak uygulanmaktadır. Azami teminat tutarı her yıl inşaat maliyetlerine göre revize edilerek uygulamaya konulur. Binaların yeniden yapım maliyeti azami teminat limitini aşıyorsa, aşan kısım sigortalı tarafından karşılanır.
Azami teminat limitini geçen hasarlar sigortalanmak istendiğinde ise sigorta şirketlerinden konut sigortası ürünü satın alınarak aşan kısım güvence altına alınabilir. Sigortalı binaya DASK kapsamında değerlendirilen sebeplerle hasar gelmesi halinde ise öncelikle hasar DASK poliçesinden karşılanacak olup, aşan kısım için konut sigortası devreye girer.
DASK Kapsamına Giren Hasar Ödemesi Ne Zaman Yapılır?
DASK kapsamında hasar ödeme süresi 1 aydır. Sigorta şirketine sigortalı tarafından gerekli evrakların teslim edilmesi ardından başlatılan inceleme süreci, DASK tarafından 1 ay ile sınırlandırılmıştır.
Sigorta şirketi 1 ay içerisinde hasar ile ilgili incelemeyi tamamlayarak sigortalıya hasar ödemesini yapmakla yükümlüdür. Ödeme yapılabilmesi için sizden istenilen belge ve evrakları eksiksiz iletmeniz gerekir.
DASK Tazminat Hakkı Kaybedilir Mi?
DASK tazminat hakkının kaybedilmesi durumları DASK kapsamına girmeyen haller arasında yer alan tadilat ile ilgili bölümlerin, meskene DASK yapılması ardından uygulanması nedeniyle oluşur.
DASK sigortası yapılan meskene projeye aykırı olarak taşıyıcı sistemi zayıflatıcı uygulamalar yapılması halinde, poliçe kapsamında sunulan tazminat hakkı kaybedilir.
