Dış gebelik, anne adaylarını tehdit eden en önemli risklerden biridir. Normal gebeliğe çok benzer belirtiler gösteren dış gebelik; döllenmiş olan yumurta herhangi bir nedenden dolayı tüplerden rahim boşluğuna kadar olan geçişini tamamlayamadığında oluşan bir komplikasyondur.
Nadir görülen istisnai durumlar haricinde, dış gebelik durumunda embriyo canlı kalmaz. Bu durum da anne adaylarının sağlığı için ciddi risk oluşturmaktadır. Fark edilmeyen ve ilerleyen durumlarda hayati risk taşıyan dış gebelik durumları, annede iç kanamalara yol açabilir. Gebeliğin ilk 3 ayındaki anne ölümlerinin en önemli nedenleri arasında dış gebelik sayılmaktadır.
Hazırladığımız bu içerikte; dış gebeliğin nasıl oluştuğunu, neden kaynaklandığını ve tedavi yöntemlerini açıklamaya çalıştık.
Dış Gebelik Nedir?
HCG hormonu düzeylerindeki değişimi görmek için yapılan kan ve idrar incelemesi ile hamilelik testleri gebeliğin varlığına dair bilgi vermektedir. Ancak bu testler, gebeliğin sağlıklı bir şekilde ilerleyip ilerlemediğine dair herhangi bir bilgi vermez. Tüm gebelik belirtilerini taşımasına rağmen anne adayları, bazı durumlarda dış gebelik yaşayabilirler.
Dış gebelik; embriyonun genellikle fallop tüpleri içerisine, nadiren de olsa rahim ağzı veya karın içi gibi farklı bölgelere yerleşmesi halinde gelişen gebelik durumu olarak tanımlanabilir. Yumurta hücresinin rahime ulaşana kadar izlediği yol olan fallop tüpleri, büyüyen bir embriyoyu tutabilecek bir yapıya sahip değildir. Bu yüzden embriyo gelişimini tamamlayamaz ve canlı kalamaz. Embriyonun gelişememesi, anne adayı için hayati tehlike arz etmeye başlar ve en kısa süre içinde alınması gerekir. Dış gebelik durumlarının, tespit edildiği anda sonlandırılması şarttır.
Dış Gebelik Kimlerde Görülür?
Dış gebeliğin neden olduğuna ve kimlerde görülebileceğine dair net ve kesin saptamalar yapmak mümkün değildir. Genel olarak anne adayının üreme sistemine var olan bir anormallik nedeniyle dış gebelik meydana gelebilmektedir.
Her anne adayını tehdit eden bir risk durumu olan dış gebeliğin;
- 35 yaş ve üstü,
- sigara kullanan,
- düşük öyküsü olan,
- endometriozis hastalığı bulunan,
- sadece progesteron içeren doğum kontrol haplarını kullanan,
- doğurganlık ilaçları kullanan,
- kısırlık ya da tüp bebek tedavisi alan,
- rahim-yumurtalık iltihapları bulunan,
- başarısız tüp bağlama işlemi yaptırmış olan kadınlarda görülme ihtimali yüksektir.
Dış gebelik yanında riskli gebelik durumları hakkında bilgi almak için Yüksek Riskli Gebelik Hakkında Bilmeniz Gerekenler yazımıza göz atabilirsiniz.
Dış Gebelik Belirtileri Nelerdir?
Dış gebeliğin başlangıçta herhangi bir belirtisi veya işareti olmayabilir; hatta normal gebelik gibi belirtiler verebilir. Dış gebelik durumlarında tıpkı sıradan bir gebelikte olduğu gibi adet görmeme, mide bulantısı ya da yorgunluk gibi temel belirtiler görülebilir. Üstelik yapılan gebelik testleri de pozitif çıkacaktır. Fakat dış gebelik, normal bir gebelik değildir ve anında sonlandırılması gerekmektedir.
Dış gebelikte tipik hamilelik belirtilerinin görülebilmesine rağmen, sağlıklı bir gebelik süreci ilerleyemez. Dış gebeliği işaret eden en önemli ve yaygın belirtiler ise şu şekilde olmaktadır:
- Vajinal lekelenme ve kanamalar
- Bıçak saplanmasına benzeyen keskin ağrılar
- Karnın tek bir tarafında meydana gelen şiddetli ağrılar
- Sindirim sisteminde yaşanan bozukluklar
- Kilo kaybı
- Normalden az ya da fazla adet kanaması
- Halsizlik
- Baş dönmesi ve bayılma
- Rektal basınç
Düzenli sağlık kontrollerine gidilmemesi halinde, gebeliğin dış gebelik olduğunun anlaşılmaması ve dolayısıyla gebeliğin sonlandırılmaması durumunda, embriyo fallop tüplerinde yırtılmaya neden olur. Bu durumda karın boşluğuna sızan kan nedeniyle karın, pelvis bölgesi ve hatta omuz ve boyunlarda ağrılar oluşabilir. Dolayısıyla bu tarz ağrılar yaşayan hamile kadınların geç kalmadan doktoruna başvurması gerekir. Eğer dış gebeliğin geliştiğine dair bir teşhis konulursa, derhal müdahale edilmeli ve gebelik sonlandırılmalıdır.
Dış Gebelik Neden Olur?
Her kadının dış gebelik yaşama riskinin bulunmaktadır. Dış gebelik oluşumunun nedeni tam olarak bilinmemekle birlikte risk durumunu artıran bazı faktörlerin olduğu da görülmektedir. Dış gebeliğe neden olduğu düşünülen başlıca faktörler şu şekilde sıralanabilir:
- Daha önceden yaşanmış dış gebelik sonucu yeniden yaşanması ihtimali yüksektir.
- Fallop tüplerinin iltihaplanması ya da rahimde enfeksiyon oluşması, dış gebelik riskini artıran bir diğer faktördür. Bu enfeksiyonlar genellikle bel soğukluğu ve klamidya kaynaklı olmaktadır.
- Doğurganlık problemleri de bir başka dış gebelik nedenlerinden olabilmektedir. Doğurganlık için uygulanan tedaviler ya da ilaçlar da dış gebelik oluşumunu sağlayabilir.
- Fallop tüplerinde meydana gelen yapısal bir bozukluk ya da ameliyattan kaynaklanan hasar durumları, dış gebeliğe neden olabilmektedir. Fallop tüplerini düzeltmek için yapılan herhangi bir operasyonun da dış gebelik riskini artırdığı gözlemlenmiştir.
- Tübal ligasyon (tüplerin bağlanması) yöntemi ile gebelikten korunma sağlanabilir. Bu yöntem ile korunma sağlanırken hamilelik nadir olsa da, gerçekleşebilir. Ancak gebeliğin dış gebelik olma ihtimali yüksektir.
Dış Gebelik Nasıl Teşhis Edilir?
Dış gebelik, anne adayının şikayetleri dahilinde ya da rutin doktor kontrolleri esnasında teşhis edilebilmektedir. Anne adaylarının karnında ağrı ve hassasiyet oluşması sonucu ceya kitle bulmak için bir pelvik muayene yapıldıktan sonra ultrason kullanarak dış gebeliğin teşhisi yapılabilir. Aynı zamanda beklenenden daha düşük çıkan HCG seviyesi, dış gebelikten şüphelenmek için önemli bir nedendir.
Düşük progesteron seviyesi, dış gebeliğin bir diğer belirtisi olabilir. Bunun dışında doktor, vajinanın üst kısmında, rahim arkasında ve rektumun önünde bir boşluk içine bir iğne yerleştirerek muayene yapabilir Bu işlem sonucu iğnenin yerleştiği alandaki kan varlığı, yırtılmış bir fallop tüpünden kanamayı işaret ediyor olabilir ve var olan bir dış gebeliği gösterebilir.
Dış Gebelik Nasıl Tedavi Edilir?
Dış gebelik tedavisi için derhal gereken önlemler alınmalı ve kısa süre içinde gebelik sonlandırılmalıdır. Dış gebelik tedavisinde izlenen yollar şu şekilde olmaktadır:
- Vücudun hamilelik dokusunu emmesine izin veren ve hamileliğin gelişimine bağlı olarak fallop tüpünü kurtaran metotreksat verilir.
- Tüpün yırtılması ve kanamaya başlaması sonucunda, kısmen ya da tamamen çıkarılması gerekli olabilir. Bu durumda ise kanamanın hiç vakit kaybetmeden durdurulması gerekir ve hasta acilen ameliyata alınmalıdır.
- Ameliyata alınan hastaya genel anestezi altında laparoskopik cerrahi yapılabilir. Bu şekilde dış gebeliği sonlandırmak ve etkilenen fallop tüpünü onarmak mümkün hale gelmektedir.
Dış gebelik, fark edildiği anda hemen tedavisi yapılması gereken ciddi bir sorundur. Bu nedenle, hamileliklerinin ilk dönemlerinde olan anne adayları düzenli olarak doktor kontrollerine gitmeli ve gereken önlemleri, geciktirmeden almalıdır.
Dış Gebelik Hamilelik Testinde Çıkar mı?
Dış gebelik, genellik olarak gebeliğin 6. ya da 8. haftası arasında teşhisi konabilen bir komplikasyondur. Dış gebelik teşhisini koyabilmek için doktor kontrolüne gitmek ve ultrasona girmek gerekmektedir. Aksi durumlarda, normal hamilelik belirtileri ile benzerlik gösteren ve anne adaylarını yanılgıya düşüren bir durumdur. Üstelik hamilelik için yapılan idrar ve kan testlerinin pozitif çıkması da mümkündür.
Dış gebelik durumları, hamilelik durumunda vücutta salgılanan HCG hormonunun yükselmesine neden olur. Bu hormon, normal hamileliklerde de aynı şekilde yükselmektedir. Hamilelik için yapılan kan ve idrar testlerinde dikkate alınan HCG hormonu, dış gebeliklerde de yüksek çıkacak ve testlerin pozitif olmasını sağlayacaktır. Bu nedenle, pozitif çıkan hamilelik testlerinden sonra mutlaka doktor kontrolüne gidilmeli, gebeliğin durumu ve süreci hakkında kesin bilgiler alınmalıdır.
Gebelik testinin ne zaman yapılması gerektiğini öğrenmek isterseniz; Gebelik Testi Ne Zaman Yapılır? Yazımızı inceleyebilirsiniz.
Gebelik Testinde Hatalı Sonuçlar Neden Alınır?
Evde yapılan gebelik testlerinde, bazı durumlarda hatalı sonuçlar alınabilir. HCG hormonunun seviyesi belirlenerek hamilelik durumuna dair sonuçlar alınmasına sağlayan gebelik testi kitleri, hatalı ya da bozuk olabilir. Aynı şekilde HCG hormonunun tespiti için kullanılan idrar kitlerinde ya da sağlık kurumlarında yapılan kan testlerinde, hamilelik olmamasına rağmen pozitif sonuçlar da çıkabilmektedir. Dış gebelik (ektopik gebelik) başta olmak üzere kimyasal hamilelik, düşük ya da kürtaj durumlarında idrar ve kan testlerinin sonucu pozitif olabilmektedir.
Evde yapılan testlerin yanında, tam ve kesin sonuç almak için kan testi yaparak hamilelik durumunuzun daha güvenilir bir şekilde öğrenebilirsiniz. İdrardaki HCG hormonu yükselmeden test yapıldığında, gebelik testi negatif sonuç vermektedir. Evde yapılan gebelik testlerinden en doğru sonucu almak için adet görülen günden, 7 gün sonra testi tekrarlamanın gerektiği uzmanlar tarafından tavsiye edilmektedir.
Anne adayları ve bebekler için güvence sunan ve sağlıklı bir hamilelik dönemi geçirilmesine olanak sağlayan doğum sigortası hakkında bilgi almak için Sigorta Dünyası uzmanlarına ulaşabilirsiniz. Web sitemiz üzerinden başvuru yapabilir ya da çağrı merkezimizi arayarak, sağlık uzmanlarımıza danışabilirsiniz.
